Að loknum heimstónleikum

 

Listafólk styður oft mikilvæg málefni með tónleikahald og öðrum góðum verkum. Nýjasta er að koma fram á heimstónleikum til að berjast gegn mengun aðallega þeirri sem veldur hlýnun jarðar.

 Ég hef hlustað á raddi með og á móti þessu framtaki m.a. Zac Goldsteins ráðgjafa breska Íhaldsflokksins í þessum málum

Það leikur nokkur vafi á því að hvað miklu leyti kolefnasamböndin valda hlýnun jarðar og að hvað miklu leyti um óviðráðanlega dutlunga nátturunnar er að ræða. Það leikur þó enginn vafi á því að mengun okkar dreifist um allan heiminn og náttúran ræður ekki við að eyða þeim efnum sem við framleiðum með brennslu jarðefnaeldsneytis eins og kola og oliu.

Mengun veldur ýmsum skaða sem hafa áhrif á líf okkar og jafnvel tilvist. Það er alveg sama hversu sterk tengls eru milli hennar og hlýnunarinnar við getum ekki spilað með tilvist lífs á jörðinni.

Allir sem ég hef heyrt í  vegna þessa máls eru í raun og veru sammála þessu. Spurningin er hve hratt við förum i breytingar og hvað við gerum.

Zac sagði að öflugasta afl fyrir utan náttúrna sjálfa væri markaðurinn. Hann vildi ná samkomulagi milli ríkja um minni mengun, síðan grunnreglur sem einstök ríki setja sér sem gera það hagkvæmt að spara orku og lifa og starfa í sátt við náttúruna. Hann sagði að ríki ættu ekki að stjórna því nákvæmlega hvernig menn kæmust að markinu, aðeins að setja markið. Markaðurinn sæi um hitt. Um leið og reglurnar eru settar þá koma upp þúsundir leiða í markaðsumhverfi. Meðan fyrirtækin greiða fyrir notkun á náttúrinni þ.e. borga fyrir mengun þá finna þau leiðir til þess að komast undan greiðslum. Zac nefndi að endurvinnsla á áldósum er nær engin í Bandaríkjunum og sagði þar fari gífurleg orka til spillis.

Hann nefndi fyrirtæki sem dæmi sem hafði minnkað mengun sína um 90% og sagði að orku og efnasóun væri gengdarlaus. Betri nýtting kæmi ekki aðeins okkur vel heldur komandi kynslóðum. Mengunarskattar væru naðusynlegir og þyrftu ekki að þýða aukna skattheimtu. Þvert á móti gætu þeir komið í stað annarra skatta. Hagkvæmni þeirrar hegðunar sem kostar mikla mengun yrði minni og hagkvæmni þeirrar sem er náttúruvæn yrði meiri. Þeir sem væru í iðnaði sem mengar mikið myndu leita allra leiða til að auka hagkvæmni í rekstri með því að minnka mengunina. Þegar upp væri staðið yrði jörðin betir staður til að lifa á.

Öfugt við marga þá taldi Zac ekki réttlátt að gera miklar kröfur til þróunarríkja heldur ættu mestu kröfurnar að vera gerðar til iðnríkjanna. Hann sagði að Bretar hefðu byggt upp sinn iðnað á kostnað nýlendnanna og ekki væri sanngjarnt að svipta þau lönd sem ekki hefðu notið sömu kjara þeirra rétti til þróunar.

Ég hef þá trú að Íhaldsflokkurinn breski sé ekki sá framsæknasti í Evrópu á þessu sviði. Þó talar ráðgjafi hans þannig. Evrópa á eftir að berjast fyrir þessum málstað og að líkindum sigra að lokum. Er ekki rétt að við Íslendingar breytum áherslum okkar og miðum við heiminn eins og hann mun verða en ekki eins og hann er. Nú er hátt verð á Áli. Ef Bandaríkin fara að stunda endurnýtingu í miklum mæli, plastefni koma í staðin fyrir ál víða þá gæti verið kippt fótunum undan áliðnaðinum. Verðið sem við fáum fyrir raforku er tengt álverði. Mengunarlítil orka eins og okkar verður mun verðmeiri. Hvar sitjum við þá.

Ef við verðum framarlega í því að nota skynsemina í umhverfismálum þá gætum við grætt miklu mun meira en af nokkrum álverum.

Setjum á lítinn mengunarskatt og notum féið til að lækka gjöld á þeim þáttum sem spara orku. Nettó engin skattahækkun aðeins tilflutningur. Setjum síðan fram áætlun þar sem þessi skattur er stig hækkaður þannig að atvinnureksturinn og einstaklingar geti aðlagað sig að þessum breyttum aðstæðum. - 5-10 ár eru ef til vill hæfilegur aðlögunartími til að leggja á fullan mengunarskatt.

Við skulum segja að lagður verði skattur á bensín og díselolíu. Aðföng sem þarf að flytja langan veg verða þá dýrari. Þá er skatturinn notaður til að greiða niður vörverð í samræmi við vegalengd flutnings óháð hvaða flutningsleið er valin. Það þýðir að þau fyrirtæki sem nota umhverfisvænar flutningsleiðir fá í raun skattalækkun þegar hin þurfa að borga meira.

Zac sagði að skilaboð okkar til stjórnvalda ættu að vera einföld.

Ríkisstjórnir ættu að setja rammann en ekki skipta sér af því hvernig markaðurinn næði þeim markmiðum sem þær setja.

Margir litlir liðir geta gert gæfu muninn en við verðum að fara taka skref í rétta átt. 

 

Athugasemdir

[Haraldur Haraldsson, 9.7.2007 kl. 00:23]

Margt er gott sem þú nefnir og rétt,við getum gert margt til þess að menga minna/En þetta dæmi um bensín og diseloliu er t.d dæmigert skattlagt i botn,Rikið ætti þá að borga þessi gjöld af Skattinum þar/En eg er sammála þessu með 'Alið það gæti verfallið í náinni framtíð/ og þá sitjum við uppi með Álverin tóm/Halli Gamli